Przy użyciu dwóch teleskopów (VST oraz 2,2 metrowego teleskopu MPG/ESO) znajdujących się w obserwatorium Paranal w chilijskich Andach udało się zaobserwować na obrazie szerokiego pola ciemny obłok kosmicznego pyłu, rozświetlony przez błyszczące światło nowych gwiazd. Gęsty obłok jest obszarem gwiazdotwórczym o nazwie Lupus 3, w którym gorące gwiazdy rodzą się z zapadających się mas gazu i pyłu.
Gwiazdotwórczy obszar Lupus 3 Autor: ESO
Prezentowany obszar gwiazdotwórczy Lupus 3 znajduje się w konstelacji Skorpiona, w odległości szacowanej na około 600 lat świetlnych od Ziemi. Obszar ten należy do większego kompleksu zwanego Obłokami Wilka, któremu nazwę nadano ze względu na bliskie sąsiedztwo z gwiazdozbiorem Wilka. Zaobserwowane obłoki przypominają gęsty dym kłębiący się na tle milionów gwiazd jednak w rzeczywistości mamy do czynienia z ciemną mgławicą.
Mgławice to obłoki gazu i pyłu międzygwiazdowego rozciągnięte pomiędzy gwiazdami nawet na setki lat świetlnych. Większość z mgławic prezentuje się bardzo spektakularnie po przez intensywne rozświetlenie pochodzącym od gorących gwiazd promieniowaniem. Natomiast mgławice ciemne przesłaniają światło obiektów niebieskich znajdujących się wewnątrz nich. Mgławice ciemne zwane są też mgławicami absorpcyjnymi, ponieważ zbudowane są z zimnych, gęstych cząstek pyłu, które bardzo dobrze absorbują i rozpraszają światło przechodzące przez obłok.
Na opublikowanym zdjęciu przez ESO, możemy dostrzec nieregularny kształt, wyglądający jak zniekształcony wąż na niebie. Jest to region kontrastów, z grubymi ciemnymi smugami na tle światła pochodzącego od jasnych niebieskich gwiazd w centrum. Podobnie jak w przypadku wielu mgławic ciemnych, Lupus 3 jest aktywnym obszarem formowania się gwiazd, złożonym głównie z protogwiazd i bardzo młodych gwiazd. Pobliskie zaburzenia mogą spowodować, że gęstsze fragmenty mgławic ulegają wpływowi grawitacji, stając się gorącymi, co powoduje zwiększone ciśnienie. W końcu w ekstremalnych warunkach w sercu zapadającego się obłoku rodzi się protogwiazda.
W centrum fotografii możemy również dostrzec dwie bardzo jasne gwiazdy, które przeszły wspomniany wyżej proces. Na początku ich życia promieniowanie, które emitowały było mocno blokowane przez grubą warstwę macierzystej mgławicy i widoczne jedynie w zakresie podczerwonym lub na falach radiowych. Gdy gwiazdy stały się gorętsze i jaśniejsze, a ich intensywne promieniowanie oraz silne wiatry gwiazdowe rozwiały gaz i pył z otoczenia, nastąpiło wspaniałe uwolnienie się jasnego blasku z ciemności.
Badania prowadzone przez Europejskie Obserwatorium Południowe są kluczowe dla lepszego zrozumienia procesu powstawania gwiazd. Przypuszcza się, że Słońce uformowało się w obszarze bardzo podobnym do Lupus 3, ponad cztery miliardy lat temu.
Gwiazdotwórczy obszar Lupus 3 Autor: ESO
Szerokie pole widzenia ciemnego obłoku Lupus 3 i związanych z nim młodych, gorących gwiazd Autor: ESO