Mogłoby się wydawać, że czasy świetności
teleskopu Hubble’a minęły, a jego miejsce na dobre zajęły potężniejsze urządzenia. Nic bardziej mylnego – 34 letni teleskop wciąż na gigantyczną skalę przyczynia się do poznawania tajemnic Wszechświata. Tym razem Hubble
zaskoczył astronomów odsłaniając przed nimi kilka młodych gwiazd i gromad w galaktyce eliptycznej
Messier 5 uważanej za „martwą” i niezdolną do powstawania gwiazd!
Kosmiczny Teleskop Hubble'a ukazuje galaktykę eliptyczną Messier 105
fot. ESA/Hubble & NASA, C. Sarazin et al.
Teleskop kosmiczny Hubble’a 24 kwietnia 1990 roku podczas misji STS-31 został wyniesiony na niską orbitę okołoziemską przez prom kosmiczny Discovery. Od kilku lat
z uwagi na swój wiek jego naprawa przestała być opłacalna i tym samym zdecydowano uruchomić tryb awaryjny. Urządzenie pomimo tego nadal przyczynia się do szeregu odkryć, których wartość dla ludzkości jest nie do wycenienia.
Początkowo wydawało się, że
obserwacje galaktyki Messier 105 nie przyniosą żadnych istotnych efektów. Teleskop Hubble’a udowodnił jednak, że galaktyka ta posiada intrygujące i nieznane dotąd cechy — gwiazdy w pobliżu centrum galaktyki poruszają się bardzo szybko. Astronomowie doszli również do wniosku, że gwiazdy te krążą wokół supermasywnej czarnej dziury o masie szacowanej na
200 milionów Słońc! W dodatku czarna dziura uwalnia ogromne ilości energii, pochłaniając spadającą na nią materię, czyniąc tym samym układ aktywnym jądrem galaktycznym, które powoduje, że centrum galaktyki świeci znacznie jaśniej niż jego otoczenie.
Hubble odsłonił ponadto kilka
młodych gwiazd i gromad w Messier 105. Co ciekawe dotychczas galaktyka uważana była za „martwą” i tym samym niezdolną do powstawania gwiazd. Astronomowie są zdania, że obecnie Messier 105 tworzy mniej więcej jedną gwiazdę podobną do Słońca co 10 000 lat! Oprócz tego zaobserwowali także
aktywność gwiazdotwórczą w rozległym pierścieniu gazowego wodoru otaczającym zarówno Messier 105, jak i jej najbliższego
sąsiada, galaktykę soczewkowatą NGC 3384. Teleskop Hubble nie przestaje więc zadziwiać pomimo zasłużonego statusu emeryta.
Odkryta w 1781 roku galaktyka Messier 105 leży około 30 milionów lat świetlnych Ziemi w gwiazdozbiorze Lwa. Jest najjaśniejszą galaktyką eliptyczną w grupie galaktyk Leo I.
Kosmiczny Teleskop Hubble'a ukazuje galaktykę eliptyczną Messier 105
fot. ESA/Hubble & NASA, C. Sarazin et al.
Źródło: science.nasa.gov